การนับและการเทียบศักราชในประวัติศาสตร์ไทย
1.การนับศักราช ในการศึกษาประวัติศาสตร์ไทยเราจะพบว่ามีการใช้ศักราชหลายแบบ ดังนั้น เพื่อใหห้สามารถศึกษาประวัติศาสตร์ได้อย่างถูกต้อง เราจึงควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีการนับศักราชแบบต่างๆ ดังนี้
พุทธศักราช (พ.ศ.) เป็นศักราชทางพระพุทธศาสนา นิยมใช้กันในหลายประเทศที่นับถือพระพุทธศาสนาเป็ฯศาสนาประจำชาติ สำหรับประเทศไทยได้เริ่มใช้พุทธศักราชมาตั้งแต่สมัยอยุธยา ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช และนำมาใช้กันอย่างแพร่หลายเป็นแบบอย่างของทางราชการตั้งแต่ พ.ศ. 2455 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นต้นมาจนกระทั่งถึงปัจจุบัน
มหาศักราช (ม.ศ.) เป็นศักราชที่พระเจ้ากนิษกะกษัตริย์อินเดียทางตอนเหนือมีพระราชดำริขึ้น จากนั้นจึงแพร่หลายไปทั่วอินเดียและประเทศที่ได้รับอิทธิพลทางอารยธรรมอินเดีย สำหรับประเทศไทยได้รับมหาศักราชผ่านมาทางขอมหรือเขมร ดังปรากฏหลักฐานอยู่ในหลักศิลาจารึกหลักที่ 1 สำหรับการเทียบมหาศักราชเป็นพุทธศักราช ให้บวกด้วย 621
จุลศักราช (จ.ศ.) เป็นศักราชที่กษัตริย์ของพม่าสมัยอาณาจักรพุกามทรงมีพระราชดำริขึ้นภายหลังพุทธศักราช 1181 ปี จากนั้นได้แพร่หลายเข้ามาโดยผ่านทางอาณษจักรล้านนา ซึ่งจะนิยมใช้กันมากในหลักฐานทางประวัติศาสตร์ไทย ไม่ว่าจะเป็นสมัยสุโขทัย อยุธยา รัตนโกสินทร์ตอนต้น และล้านนา สำหรับการเทียบจุลศักราชเป็นพุทธศักราช ให้บวกด้วย 1181
รัตนโกสินทร์ศก (ร.ศ.) เป็นศักราชที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำริให้บัญญัติขึ้น โดยเริ่มใช้ในช่วงกลางรัชสมัยของพระองค์ ดังปรากฏอยู่ในเอกสารราชการ และเลิกใช้ ร.ศ. ในต้นสมัยรัชกาลที่ 6 โดยเริ่มนับปีที่สถาปนากรุงรัตนโกสินทร์เป็นราชธานี คือ พ.ศ. 2325 เป็น ร.ศ. 1 สำหรับการเทียบรัตนโกสินทร์ศกเป็นพุทธศักราช ให้บวกด้วย 2325
2.การเทียบศักราช ศักราชแบบต่างๆ ดังที่ได้กล่าวมาแล้วในข้างต้น สามารถนำมาเปรียบเทียบให้เป็ฯศํกราชแบบเดียวกัน ดังต่อไปนี้
หลักเกณฑ์ฺการเทียบศักราช
ม.ศ. + 621 = พ.ศ. พ.ศ. – 621 = ม.ศ.
จ.ศ. + 1181 = พ.ศ. พ.ศ. – 1181 = จ.ศ.
ร.ศ. + 2325 = พ.ศ. พ.ศ. – 2325 = ร.ศ.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น